تاثیر تیمارهای مختلف قارچ تریکودرما، کود حیوانی و قارچکش برجلوگیری از گسترش بیماری سوختگی غلاف برنج در شرایط گلخانه

چکیده سوختگی غلاف برگ برنج ناشی از قارچ rhizoctonia solani یکی از مهمترین بیماری های برنج در ایران می باشد. روش های متفاوتی جهت کنترل این بیماری انجام می شود که عمده ترین روش استفاده از سموم شیمیایی است. استفاده بی رویه این مواد باعث آلوده شدن محصولات، محیط زیست و آب های زیر زمینی شده و سلامتی انسان در اثر مصرف زیاد این مواد به خطر افتاده است. این موضوع باعث شده که محققین به دنبال استفاده از روش های جایگزین جهت کنترل این بیماری باشند که از مهمترین آنها می توان استفاده از قارچ ها و باکتری های آنتاگونیست را نام برد. در این تحقیق بررسی اثر آنتاگونیستی قارچ تریکودرما بر روی قارچ بیماری زای r. solani در شرایط آزمایشگاهی و در سه بازه ی زمانی 24، 48 و 72 ساعت انجام شد. در گلخانه نیز تاثیر کود دامی، قارچ تریکودرما و قارچ کش پروپوکونازول به تنهایی و همچنین به صورت توام در کنترل این بیماری در دو مرحله (مرحله کشت بذر و مرحله کشت نشا) انجام پذیرفت. بدین منظور طول بوته ها، قطر غلاف و تعداد پنجه ها 14، 18 و 28 روز پس از کاشت و همچنین شدت بیماری در هر تیمار اندازه گیری شد. در مرحله آزمایشگاهی تست تقابل بین دو قارچ در هر سه بازه زمانی حاکی از کاهش رشد قارچ r. solani بوسیله قارچ trichoderma harzianum شد. در آزمایش گلخانه در مرحله بذر استفاده از قارچ آنتاگونیست به اندازه قارچ کش اثر گذاشته و مانع از مرگ گیاهچه شد. کود دامی نیز موجب رشد گیاهچه ها شد. در تیمار شاهد تمام بذور آلوده جوانه نزده و دچار مرگ شده بودند. در مرحله نشا نیز تیمارهای مختلف باعث کاهش اثرات بیماری شدند. از نظر شاخص شدت بیماری نیز تیمارهای دارای قارچکش بهترین تاثیر را داشتند و پس از آن، تیمار کاربرد همزمان قارچ تریکودرما و کود حیوانی قرار داشت. کلمات کلیدی: سوختگی غلاف برنج، کنترل بیولوژیک، کود حیوانی، rhizoctonia solani، trichoderma harzianum.